Original D&D versus Basic/Classic D&D #2

Druga (i ostatnia) cześć cyklu podsumowującego najważniejsze różnice w mechanice (choć tym razem nie tylko) OD&D i Basic D&D. Tym razem o magii, religii, walce, koncepcji świata i ogólnych założeniach obu edycji Non Advanced Lochów i Smoków.

Original D&D versus Basic/Classic D&D #1

Tak jak obiecałem pod koniec pierwszej notki, przechodzimy do konkretów. W niniejszej części skupimy się przede wszystkim na mechanice tworzenia i rozwoju postaci. Pozwolę sobie przypomnieć, że pod nazwą OD&D będzie figurowała wyłącznie podstawowa wersja gry (White Box/Brązowe Książeczki/3LBB), a Basic D&D - wszystkie wersje począwszy od Basic/Expert D&D (1981) po Rules Cyclopedię (1991).

Original D&D versus Basic/Classic D&D - wstęp

Stare edycje Lochów i Smoków nie mające w nazwie określenia Advanced fascynują mnie od bardzo dawna; prawdę mówiąc, chyba od samego początku zainteresowania RPG, czyli lektury pamiętnego artykułu Jacka Ciesielskiego – Gra fantazji (1987). Sądzę, że jednym z głównych tego powodów była nakreślona przez autora wizja D&D jako gry otwartej i - w przeciwieństwie do wersji Advanced - podatnej na modyfikacje. Oczywiście szczególnej inspiracji dostarczyła ikoniczna ilustracja Elmore`a reprodukowana w drugim numerze magazynu Joker. Niestety na dotarcie do „just” D&D przyszło mi czekać jeszcze wiele lat (podręczniki do AD&D zdobyłem w 1994 roku). Kiedy w 2000 roku (będąc w Anglii) kupiłem box autorstwa Billa Slaviscka łudząc się, że nareszcie przeczytam owe osławione 3 Brązowe Książeczki, przeżyłem straszne rozczarowanie. Zakup okazał się być fatalną pomyłką, a sama gra zaledwie intro do AD&D 2E. Kiedy rok później odkryłem stronę Acaeum zdziwiłem się widząc ogrom różnych wydań gry opatrzonej nazwą D&D – od White Boxa po Rules Cyclopedię. Będąc jeszcze trochę pod wpływem choroby zwanej edycjomanią, potraktowałem tą ostatnią pozycję jako zwieńczenie „naturalnej” ewolucji systemu (Brązowe Książeczki początkowo odrzuciłem jako niedoskonałą wersję gry). System zaprezentowany w Rules Cyclopedii momentalnie odsunął w cień zarówno AD&D jak i nowo wydane d20.

O modyfikatorach raz jeszcze

Kwestia modyfikatorów w O/A/D&D była omawiana na Inspiracjach wiele razy. Niejednokrotnie zwracaliśmy uwagę na problem inflacji mechaniki w kolejnych edycjach Lochów i Smoków, a co za tym idzie - nastawienia graczy na optymalizację postaci i myślenia bardziej kategoriami zasad niż role-playing. Rzecz jasna, gdyby nie istniały reguły, trudno by było w ogóle mówić o RPG w kategorii gry. Wydaje się jednak, że sposób „ustawienia” zasad oraz roli Prowadzącego w dość istotny sposób wpływa na zachowanie graczy podczas sesji, a w efekcie relacje między aspektem role-playing a game. Jednym z elementów „wysokiego ryzyka” są wszelkiego rodzaju modyfikatory, sprzyjające ograniczeniu myślenia o tworzeniu, a następnie rozwoju postaci do maxowania statystyk, nabijania coraz wyższych ranków w umiejętnościach, czy wyszukiwania najefektywniejszych kombosów. Problem ten dotyka zazwyczaj gier o szczególnie rozbudowanej warstwie mechanicznej i drobiazgowych zasadach, a także systemów nastawianych na granie „by the book”, choć nie tylko. W końcu nawet w OD&D da się przeprowadzić sesję nastawioną bardziej na taktyczną walkę z potworami niż odgrywanie ról i vice versa – nie rzucić ani razu kostką w D20. Ale już możliwości „munchkinowania” są w tej pierwszej grze – w przeciwieństwie do różnych inkarnacji D20 - dość mocno ograniczone. W związku z tym można zaryzykować tezę, że istnieją mechaniki mniej i bardziej, że tak powiem, „korupcjogenne”, a ich konstrukcja może wpłynąć na to, co będzie się działo podczas sesji.

O Hit Points raz jeszcze

AD&D 2E – system, który dla wielu osób, także w naszym kraju, stał się bramą wejściową w świat gier fabularnych. Jakkolwiek swą przygodę z RPG zaczynałem od planszowego Labiryntu Śmierci i prób rekonstrukcji zasad Lochów i Smoków na podstawie artykułów Jacka Ciesielskiego (po których przyszła kolej na Oko Yrrhedesa i polską edycję Warhammera), udało mi się w końcu dotrzeć do upragnionego AD&D. Jednak „na poważnie” zacząłem prowadzić ten system dopiero w połowie lat 90-tych – okresie upadku TSR-u i triumfu wszelkiego rodzaju gier narracyjnych (jak przyjęło się je nazywać). W połowie lat 90-tych AD&D wielu osobom wydawało się czymś staromodnym, reliktem z poprzedniej epoki. Krytykom nie pasował a to system klas postaci, a to brak rozbudowanego systemu umiejętności, a to system magii. Jednakże najmocniejszym argumentem wytaczanym przez przeciwników tej gry był zarzut braku realizmu (w domyśle: walki) wynikający ze znacznego przyrostu Hit Points wraz z awansem postaci na kolejne poziomy doświadczenia.